Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1323 r. (Nezelsko) i wspomina sołtysa Franko, później wymieniana jako Nedzelsko, Nyedzyelsko, Nyedzoczka. W 1400 roku wymieniany jest Majnard z Niedzielska, który utracił swoją część wsi na rzecz miasta po niespłaceniu pożyczki. Część wsi należała do przodków kronikarza Jana Długosza, który wstępując w 1428 r. na Akademię Krakowską wpisał się jako syn Jana Długosza z Niedzielska. Warto dodać, że ojciec dziejopisa walczył pod Grunwaldem w chorągwi ziemi wieluńskiej. Sam kronikarz w l. 1424-28 pobierał nauki w wieluńskiej szkole kolegiackiej.
W 1410 r. Anna, córka Suchego sprzedała rajcom wieluńskim 4 łany w Niedzielsku, 10 lat później właściciele wsi Stanisław z żoną Elżbietą sprzedali miastu kolejny łan graniczący z polami mieszczan. Rodzina Długosza sprzedała swoją część wsi Piotrowi Madalskiemu. Transakcję ostatecznie sfinalizował jego syn Sędziwój, który zapłacił Janowi Długoszowi z Czernic ustaloną kwotę. Mieszkańcy wsi należeli w 1520 r. do parafii kolegiackiej w Wieluniu, wymienia się wtedy również tutejszy folwark i zniszczony młyn.
W XVI w. większa cześć Niedzielska znajdowała się w posiadaniu miasta Wielunia, które uzyskało dla wsi przywilej przeniesienia z prawa polskiego na prawo niemieckie w 1545 r. W l. 1552-53 wieś należała do mieszczan wieluńskich i dwóch członków rodziny Madalińskich, później stopniowo przechodziła z powrotem w posiadanie szlachty. W 1808 r. w wyniku procesu uznano Niedzielsko za własność Józefa Kalasantego Madalińskiego i Adama Kobierzyckiego (w procesie tym miasto Wieluń domagało się zwrotu części wsi, nie było jednak w stanie przedstawić oryginalnych dokumentów, a jedynie kopie).
Niedzielsko należało później do Andrzeja i Antoniego Madalińskich, Bogumiła Lenartowicza, w l. 1872-1906 do Włodzimierza Morzyckiego, a od 1906 r. do jego córki - Felicji Rymarkiewiczowej, działaczki społecznej z lat międzywojennych (Polska Macierz Szkolna, Biblioteka Publiczna, Muzeum Ziemi Wieluńskiej, Szkoła Handlowa, ochronka, sierociniec w Komornikach).
Folwark niedzielski w 1868 r. częściowo rozparcelowano na mocy ukazu o uwłaszczeniu z 1864 r., lecz większość majątku pozostała w ręku właścicieli tutejszych dóbr. W 1886 r. wieś liczyła 19 domów i 158 mieszkańców, wymienia się również dwa wapienniki i kamieniołomy; jeszcze w latach powojennych funkcjonowały przy w pobliżu drogi do Stawu na wzgórzu (wys. 182 m n.p.m.) kamieniołom i wapiennik. W 1934 r. majątek miał powierzchnię 198 ha.
W 1910 r. powstało Towarzystwo Akcyjne Cukrowni „Wieluń” (większość udziałów należała do braci Przeworskich), które wykupiło część majątku Niedzielsko i wybudowało na tym terenie w l. 1911-12 zakład.
Majątek znajdował się w rękach Felicji Rymarkiewiczowej do 1939 r. (formalnie do 1945), kiedy to została wyrzucona przez okupantów ze swojego dworu; w trakcie działań wojennych spłonął, w 1958 r. jego obszar wraz z cukrownią przyłączono do Wielunia. Pozostałą część wsi przyłączono do miasta w 1988 r. Po obszernym niegdyś majątku pozostały dziś jedynie stawy przy ulicy F. Rymarkiewiczowej, na reszcie jego obszaru ulokowano różne zakłady przemysłowe.

O historii Niedzielska p. http://fascynacje.prv.pl.

Pierwsza wzmianka pochodzi z 1294 r. (Olevyn), cześć wsi została wówczas skonfiskowana Gerardowi za udział w złupieniu dóbr kościelnych i przekazana przez Przemysła II arcybiskupstwu gnieźnieńskiemu. Wieś wymieniana również jako Olyewino, Olewino, Olemno. Znaleziska archeologiczna pozwalają stwierdzić, że osada istniała już w XI-XII w. W źródłach pisanych wymieniani są właściciele: burgrabia wieluński Stranko z Olewina (1350), Paweł (1388), Jan Borgilo, Bern herbu Wierusz i Piotr (ok. 1425), Mikołaj z Rychłowic (w 1459 r. zastawił on pół łana z Olewinie Stanisławowi ze Starzenic), Katarzyna i Jan, Jan Helman (1461), Jan Borgil (1461), Jan i Grzegorz (1496). W 1520 r. wieś przynależała do parafii w Rudzie. W 1552 r. wymienianych jest 9 właścicieli wsi - M. Jassek (Jasiek, w 1553 r. należały do niego 3 łany), F. J. Kowalscy, Masłowscy, J. Piorunowski, J. F. Urbańscy, Hrobawińska. W 1407 r. wzmiankowane jest sołectwo olewińskie. W 1886 r. wieś liczyła 35 domów i 445 mieszkańców.
Tutejszy majątek należał przed wojną do rodziny Grodzickich. Wieś poważnie zniszczona we wrześniu 1939 r.

W l. 1958-60 przeprowadzono tu badania archeologiczne osady z okresu wędrówki ludów z końca IV i pocz. V w. n.e. Odkryto pozostałości do 14 domach, budowanych na zrąb, a także o ścianach plecionych i oblepianych gliną, o wym. 6x3 m.

Wieś istnieje prawdopodobnie od początków państwowości polskiej. Była stolicą kasztelani rudzkiej i archidiakonatu. Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z pocz. XII w. (1106) i została zamieszczona w Kronice Galla Anonima. Bulla gnieźnieńska Innocentego II wymienia Rudę wśród 18 grodów kasztelańskich dających uposażenie arcybiskupowi gnieźnieńskiemu. W źródłach pisanych występują kasztelani rudzcy: Imisław (ok. 1212), Jan (1231-33), Bronisz (1238).
W okresie rozbicia dzielnicowego Ruda wraz z kasztelanią wielokrotnie przechodziła z rąk do rąk. Pierwotnie należała do dzielnicy senioralnej, od 1182 r. należała do książąt kaliskich, potomków Mieszka Starego (w tym do Władysława Odonica, legendarnego założyciela Wielunia), w 1228 r. zajęta została przez książąt śląskich. Zamek rudzki zajął w 1249 r. książę poznański Przemysł I, syn Odonica.
W l. 1264 i 1266 wymieniany jest wójt Rudy - Fryderyk, co świadczy o miejskim charakterze osady lokowanej na prawie niemieckim. W 1281 r. Henryka Probus wymusił na synu Przemysła I, Przemyśle II zrzeczenie się kasztelani rudzkiej; w tymże roku przenosi on siedzibę kasztelani do Wielunia (przy czym kasztelanowie do 1411 r. tytułują się zamiennie rudzkimi bądź wieluńskimi), w 1299 r. po raz ostatni wspomina się o ziemi rudzkiej, w l. 1419-20 przeniesiona zostaje również siedziba archidiakonatu i kolegiata. Od XIV w. Ruda wymieniana jest jako wieś szlachecka, wspomina się jej właścicieli, którzy przeważnie posiadali jedynie część wsi - Andrzeja (1373), starostę wieluńskiego Stańczyka z Rudy h. Odyniec (l. 1396-1424), brata Stańczyka Andrzeja (1400-1424), podsędka wieluńskiego Andrzeja, s. Stańczyka (1431-59), Stańczyka, syna Andrzeja (kupił on od Dzierżka z Rychłowic część wsi w 1459 r.). W latach późniejszych wciąż występują zmiany własnościowe, transakcje dotyczą mniejszych lub większych części wsi: w 1462 r. Dziechna i Mikołaj kupili ziemię od Jadwigi, Bartosz Wyszembork nabył część od Dziechny, a sołtys z Wydrzyna Piotr kupił 2 łany od Stanisława ze Starzenic; Andrzej Stańczyk zastawił część ziemi w Rudzie Stanisławowi Starzechowskiemu w 1463 r., Piotr Urbański z Urbanic kupił od mieszczanina wieluńskiego Jana Wyszemborka w 1496 r. 2 łany, Bieniarz Wilam zastawił część swych dóbr w Rudzie Stanisławowi Starzeńskiemu (z kmieciami Albertem Janosem i Piotrem Sroką), a następnie sprzedał je braciom Klemensowi, Pawłowi i Albertowi z Urbanic w 1499 r. Sołtys rudzki wspomniany jest w 1472 r. W l. 1497-98 wymienia się współwłaściciela wsi Jana Stańczyka Rudzkiego, a przy okazji w 1497 r. folwark rudzki. W 1552 r. wieś miała trzech właścicieli, 4 kmieci należało do zamku wieluńskiego, w 1520 r. część ziemi należała ponadto do tutejszej parafii i szkoły. Jako jeden właścicieli w 1553 r. wymieniany jest Piotr Masłowski, którego majątek podzielili między siebie jego synowie w 1561 r. W 1780 r. od Masłowskich dobra rudzkie kupili Taczanowscy.
W 1827 r. wieś liczyła 268 mieszkańców i 34 domy, w 1886 r. odpowiednio 512 i 61. W 1871 r. wymieniane są browar i gorzelnia, w latach późniejszych również wapiennik i wiatrak (funkcjonował jeszcze w l. 30-tych).
Wieś została poważnie zniszczona we wrześniu 1939 r.

W Rudzie urodził się Ludwik Hiacynt Gąsiorowski (16. sierpnia 1807 r. - 9. grudnia 1863 r.), ojciec polskiej historii medycyny, autor Zbioru wiadomości do historii sztuki lekarskiej w Polsce od czasów najdawniejszych aż do najnowszych.

Na miejscowym cmentarzu mogiły 12 żołnierzy 36 pp Legii Akademickiej 28 DP Armii „Łódź” poległych pod Kamionką-Parcelą 2. września 1939 r. Pochowani zostali przy drodze w pobliżu miejsca śmierci, w 1948 r. ich prochy ekshumowano i przeniesiono do Rudy.
Ponadto znajduje się tu symboliczny grób żołnierzy Armii Czerwonej poległych podczas wyzwalania okolic w styczniu 1945 r. Ich szczątki przeniesiono w 1948 r. do kwater wojskowych na cmentarzu w Wieluniu.

Wieś znana od 1429 r. (Wojciech z Rychłowic), również jako Richlouicze, Rychlowycze. W l. 1439 i 1459 wymieniany jest Albert z Rychłowic, w 1459 r. Dzierżek i Mikołaj. Kolejnymi właścicielami byli Bartosz Wyszembork (1467) i Rychłowscy (w 1552 r. wieś należała do siedmiu przedstawicieli tej rodziny). W 1520 r. wieś należała do parafii Ruda; wymienia się tu wówczas trzy folwarki. W 1827 r. liczyła 11 domów i 107 mieszkańców, w 1886 r. odpowiednio 19 i 147. Pod koniec XIX w. wymieniany jest wiatrak, funkcjonował on zapewne do l. 30-tych XX w.

Wieś wzmiankowana po raz pierwszy w 1294 r. (Sencza), kiedy to Przemysł II skonfiskował synom Pełki, Jaśkowi i Bernadrdowi część Sieńca i nadał ją arcybiskupstwu, co było karą za udział w złupieniu dóbr kościelnych. Wieś wymieniana jest później również jako Syenyecz. W 1357 r. wzmiankowana jako własność arcybiskupia, w 1391 r. wymienia się kmiecia zamku wieluńskiego Janka z Sieńca; zapewne wieś stanowiła wówczas własność mieszaną, kościelno-królewską, a następnie kościelno-szlachecką, gdyż później znów wymienia się Sieniec jako majątek Kościoła (w 1511 r. było tu 9 kmieci arcybiskupa, dziekan wieluński i Starzeński posiadali po jednym kmieciu; w 1520 r. jeden łan należał do kanoników wieluńskich; w 1563 r. dziekan i Starzyński mieli po jednym łanie). W 1520 r. wieś przynależała do parafii rudzkiej. W 1552 r. wymieniana jako własność arcybiskupia (od 1563 r. kapituły gnieźnieńskiej), z wyjątkiem części należących do Stawskiego i Starzeńskiego. Wzmianki mówią również o Tomaszu z Kraszkowic włodarzu w Sieńcu (1455) i młynarzu (1468). W 1886 r. Sieniec posiadał szkołę początkową, liczył wówczas 68 domów, zamieszkiwały go 532 osoby. Wieś poważnie zniszczona we wrześniu 1939 r.

Projekt „Wspieraj lokalnie” powstał dzięki współpracy Instytutu Wsparcia Organizacji Pozarządowych z PITax.pl Łatwe podatki.

fundusze

link do kamery on-line z placu legionów

cmentarz

logotyp 05 1

logotyp 05 1

65plus ok

karta rodzinom 3+

karta dużej rodziny