KAMIONIOŁOMY KOWALSKIEGO
Stary, od lat nieczynny, częściowo zarośnięty kamieniołom znajdujący się u zbiegu ulic Częstochowskiej i Polnej jest niezwykle interesującym z geologicznego punku widzenia obiektem. Jego ściana o długości około 250 m. wysokości i kilku metrów stanowi obecnie jedyne na opisywanym terenie odsłonięcie utworów keloweju. Znaczną część profilu stanowią dolnokelowejskie jasnoszare i żółte skały osadowe (gezy), z nieregularnymi przerostami i krzemieni, odciskami amonitów, małżów, jeżowców i fragmentami łodyg liliowców oraz zalegające powyżej szaro-zielone, miejscami brązowe, organodetrytyczne wapienie margliste z licznymi małżami, jeżowcami, amonitami i belemnitami. Na szczególną uwagę zasługuje wyższa część profilu – osady keloweju górnego wykształcone w charakterystyczny sposób. Wskutek znacznie zwolnionego tempa sedymentacji utwory tego wieku, o niewielkiej miąższości zawierające liczną i bogatą faunę, występują w postaci warstw bulastej i stromatolitowej, złożonych z nieregularnie obtoczonych fragmentów wapieni organodetrytycznych, marglistych i margli, z licznymi amonitami, ramienionogami, małżami, ślimakami, belemnitami. W górnej części warstwy stomatolitowej przebiega granica kelowej/Oksford. Profil kończą jasnoszare wapienie i margle z gąbkami, ramienionogami amonitami, Oksfordu dolngo.
PIASKI ŻELAZISTE W OLEWINIE
W Olewinie znajduje się wzgórze zbudowane z najstarszych odsłaniających się na opisywanym terenie skał jurajskich. Ich obecność w tym miejscu na powierzchni terenu jest wynikiem silnego zaangażowanie tektonicznego tego rejonu. Są to piaski i piaskowce żelaziste reprezentujące warstwy kościeliskie bajoru dolnego, charakterystycznej barwie- od ohrowo-żółtej do wiśniowobrunatnej. Odsłaniają się w kilku odkrywkach rozcinających wzgórze a ich profil został ponadto rozpoznany w licznych wierceniach studziennych w rejonie Wielunia. Piaskowce te stanowią istotny poziom wodonośny, nawiercany do głębokości około 400m. Kamieniołom zlokalizowany poniżej szczytu wzgórza na jego południowo- zachodnim zboczu, został objęty ochroną prawną. Jest to stanowisko dokumentacyjne-ważne pod względem naukowym i dydaktycznym miejsce występowania warstw kościeliskich. Nieczynne dziś kamieniołomy były eksploatowane w latach międzywojennych , a następnie w drugiej połowie XX w. Odporne na wietrzenie piaskowce stanowiły cenny budulec już kilka wieków wcześniej, posłużyły m.in. do budowy kościoła parafialnego p.w św. Wojciecha BM w Rudzie.